Wat is Ayurveda?

Ayurveda staat voor 'kennis van het leven' en is daarmee veel meer dan een medische wetenschap. Het geeft een handleiding voor een lang en gelukkig leven, afgestemd op jouw unieke constitutie. Volgens Ayurveda zijn geen twee wezens hetzelfde en verdient ieder mens dus een leefstijl die aansluit bij zijn unieke constitutie.

Ayurveda is een zusterwetenschap van Yoga en beiden worden al genoemd in geschriften (de Vedas) van 5000 jaar oud. Het is in India eeuwenlang de meest gepractiseerde wetenschap geweest totdat de Engelse het land kolonialiseerden en het werd verboden. De World Health Organization erkent de Ayurvedische Genees- en Zienswijze officieel als een wetenschappelijke geneeskunde (lees hier ) en Ayurveda neemt dan ook nog steeds een belangrijke rol in de wereldgezondheidszorg in.

Basisprincipes van Ayurveda

Ayurveda ziet het lichaam niet als losse delen, maar als een holistisch geheel tussen lichaam, geest en ziel. Het gaat uit van de 5 natuurelementen: aarde, water, vuur, lucht en ruimte (ether). Wij mensen staan niet los van de natuur. In wezen zijn wij er onderdeel van en daarom bestaan ook wij uit deze vijf natuurelementen. Zo weten we allemaal dat we voor zo'n 70% uit water bestaan. Het feit dat we ook de andere 4 elementen in ons dragen (en uitdragen) is voor velen minder bekend - en toch is het zo. Denk maar aan het spijsverteringsvuur dat zorgt voor de assimilatie van je voeding. Of aan je botten die je - evenals de aarde - structuur en houvast bieden.

De drie doshas

Deze vijf elementen zijn door Ayurveda gegroepeerd in 3 zogenaamde doshas. Ieder met hun eigen karakteristieken en functies in het lichaam en de geest. Dosha kan vrij worden vertaald als (verstoorde) lichaamsenergie.

Vata dosha: bestaat uit het lucht en ruimte (ether) element en kenmerkt zich daarmee als licht, koud, droog, subtiel, bewegelijk, helder en onregelmatig. Wanneer het Vata element verhoogt is in het lichaam zullen deze karakteristieken zich dan ook tot uiting brengen in lichaam en geest. Denk bijvoorbeeld aan het snel koud hebben, droge huid, droge stoelgang (constipatie) en veel gedachtes en piekeren.

De functie van Vata is transport en beweging. Zo is de peristaltische beweging is onder invloed van Vata, maar ook de bloedsomloop en het samentrekken van de spieren. Ook het gevoel in beweging te willen komen - oftewel levensvreugde - is afhankelijk van Vata. Een belangrijke functie dus en we hebben allemaal een gezonde dosis Vata nodig om goed te kunnen functioneren.

Pitta dosha: bestaat uit het vuur en water element en kenmerkt zich als heet, scherp, licht olie-achtig, vloeibaar, verspreidend en bewegelijk, zacht, iets stinkend/penetrante geur. Ook wanneer het Pitta element verhoogt is zullen we dit merken in ons lichaam en geest. Het spijsverteringsvuur is dan bijvoorbeeld zo hoog dat er constante dorst en trek is, de persoon lijkt onverzadigbaar. Er kunnen zich ontstekingen voordoen op de huid, maar ook oor- en amandelontsteking kan door een verhoogde Pitta veroorzaakt worden. De persoon is vaak snel geïrriteerd, heeft weinig geduld en is erg kritisch op zichzelf en anderen.

Ook Pitta dosha heeft een belangrijke functie in ons lichaam. Namelijk het transformeren van voeding en energie in ons lichaam. Denk aan de opname van voedingsstoffen in de dunne darm, maar ook het vrijgeven van energie uit de cellen of het transformeren van zonlicht in vitamine D. Het vuur element voorziet ons tevens van moed, kracht, scherpte in de geest (intelligentie en discriminerend vermogen).

Kapha dosha: bestaat uit het element aarde en water en kenmerkt zich als zwaar, stabiel, langzaam, zacht, grof (in moleculen). Bij verhoging van deze dosha ontstaat er stagnatie, blokkades, zwaarte. Obstipatie is een vorm van verhoogde Kapha in het spijsverteringskanaal. Ook zwaarte in het lijf (letterlijk en figuurlijk) alsmede in de geest (somberte en depressieve gevoelens) wijzen op een te veel aan Kapha in het systeem.

Kapha biedt ons aan de andere kant structuur, zorgt voor smering in de gewrichten, de cohesie in ons lichaam en de cellen, een gevoel van harmonie en verbinding, tevredenheid, kracht, immuniteit en uithoudingsvermogen.

Unieke geboortecontitutie - Prakruti

Allen doshas dragen dus belangrijke fysiologische functies in ons lichaam en geest en wanneer deze in balans zijn dan zullen we hun pracht ook ten volle ervaren. Het is afhankelijk van onze basisconstitutie in welke mate we deze doshas van nature deel van ons zijn. Vanuit Ayurvedisch perspectief zijn wij allen op moment van conceptie gevormd op basis van een unieke mix van de 3 doshas - uiteraard voor een groot deel bepaald door de doshas inherent aanwezig in de ovum en de spermacel. Deze unieke geboortemix van de drie doshas is onze 'Prakruti' - onze geboorteconstitutie. Het is onze natuurlijke aanleg en onze staat van welzijn.

Disbalans in geboorteconstitutie - Vikruti

Echter zijn de doshas onderhevig aan fluctuaties doordat wij interacteren met de buitenwereld. Onze mikrokosmos beinvloed de makrocosmos en visaversa. We zijn immers deel van het geheel. De voeding die we tot ons nemen oefent invloed uit op de doshas, onze leefstijl, onze leefomgeving, de seizoenen, onze gedachtes en de manier waarop we omgaan met onze gevoelens. Oftewel, onze constitutie kan uit balans raken als we met al deze zaken niet op een juiste manier omgaan. In tegenstelling tot Prakruti (geboorteconstitutie: in balans) zijn we in een staat van Vikruti op het moment dat de doshas afwijken van onze geboorteconstitutie en er een disbalans is. Het is de taak van Ayurvedische therapie om de doshas weer terug in balans te brengen.

Ayurvedische therapie

Als therapeut kijk ik samen met jou naar jouw disbalans. Welke klachten ervaar je? Wat zie ik doormiddel van observatie van je lichaam, huid, ogen, postuur? Wat zie ik op de tong (tongdiagnose)? Wat voel ik in de pols (polsdiagnose)? Hoe is je voeding- en leefstijl nu? Oftewel, doormiddel van verschillende methoden bepaal ik welk dosha(s) uit balans zijn. Daarbij richt Ayurveda zich altijd op de kern, de oorzaak, niet op het bestrijden van symptomen.

Vervolgens krijg je een voedings- en leefstijladvies volgens de principes van Ayurveda. Lichaamswerk vanuit Yoga en ademhalingsoefeningen kunnen hier ook deel van uitmaken. Indien noodzakelijk kunnen er ook Ayurvedische kruiden worden voorgeschreven ter ondersteuning van het proces.

Ayurvedische therapie en geneeskunde

Ik behandel mensen met spijsverteringsklachten, stress- en leefstijlklachten, de wens om af te vallen of gewicht aan te komen en in het algemeen mensen die wensen om op een natuurlijke en organische manier in harmonie te leven met hun unieke constitutie.

Dit betekent dat ik geen ziektebeelden behandel zoals diabetes, kanker, reuma, astma, gevorderde huidklachten etc. Mensen die deze ziektebeelden op een Ayurvedische manier wensen te behandelen verwijs ik met plezier door aan een Ayurvedisch arts.